ESHA 2025; een verslag

Op de agenda stonden (te) vroege selectie in het onderwijssysteem, positieve beeldvorming van het vmbo in Zwitserland en een statement over inclusiviteit. Door over deze onderwerpen in gesprek te zijn met een internationaal gezelschap, wordt zichtbaar dat de context per land weliswaar verschilt, maar dat er zeker veel overeenkomsten zijn. De bedoeling is dat de deelnemers optimaal gebruik gaan maken van elkaars expertise: meer kennisdeling en ontmoetingen tussen schoolleiders in Europa helpt scholen en schoolleiders zich te ontwikkelen. Ook deelden onderwijswetenschappers hun bevindingen en eventuele hulpvraag.

Zo prikkelden grondonderzoekers van Curiosoil met kennis over de aarde, in het bijzonder het belang van een gezonde bodem, en de noodzaak om de bewustwording hierover aan te wakkeren. De biodiversiteit in de bodem laat zien hoe het gesteld is met ons klimaat is, legden zij uit. Curiosoil ontwikkelt lespakketten en theatervoorstellingen voor het voortgezet onderwijs om deze bewustwording te ontwikkelen. De organisatie is op zoek naar scholen in Europa, waaronder Nederland, die het materiaal uit te proberen. Belangstellenden kunnen contact opnemen met Harry te Riele (harry.teriele@esha.org).

Myrthe Stienstra liet deelnemers in een interactieve workshop kennismaken met het project SYNAPSES, dat zich richt op het versterken van onderwijs over duurzaamheid en burgerschap. Het heeft als doel om leerlingen op te leiden tot actieve veranderaars die bijdragen aan oplossingen voor klimaatverandering. Schoolleiders uit IJsland vertelden tijdens deze workshop hoe sterk en vanzelfsprekend deze thema’s in hun onderwijs terugkomen en hoe bewust hun leerlingen zijn van het belang hiervan. Via de Erasmus+ SYNAPSES Academy worden schoolleiders en leraren getraind in onderzoekend leren, projectmatig werken en het gebruik van wetenschappelijke data en digitale tools. Daarnaast biedt het project bijvoorbeeld internationale uitwisselingen, conferenties en een online Community Portal.

Paul Bryne presenteerde het Droneproject over digitale geletterdheid. De digitale wereld ontwikkelt snel, begon hij, en het onderwijs moet op de hoogte blijven van en meegaan met die ontwikkelingen. Bryne stelde dat het essentieel is dat docenten, leerlingen en ouders zich bewust zijn van digitale mogelijkheden en gevaren. Schoolleiders zijn sleutelfiguren om digitale geletterdheid duurzaam te verankeren in het onderwijs. Om dit kracht bij te zetten werden deelnemers aan de bijeenkomst zelf bijgeschoold over mogelijkheden om websites te checken en hoe te handelen bij datalekken.

Tijdens de workshop van Luca Laslo maakten schoolleiders kennis met het project Super Cyber Kids, een initiatief dat leerlingen tussen de 8 en 13 jaar op een speelse en toegankelijke manier bewust maakt van online veiligheid en digitale geletterdheid. Het project combineert lessen over cyberpesten, wachtwoordveiligheid, privacy en mediawijsheid met interactieve werkvormen als games, verhalen en challenges. Aan de hand van stellingen werd in groepjes gediscussieerd over voorbeelden uit de praktijk, bijvoorbeeld welke maatregelen je als schoolleiders neemt als een leerling online wordt gepest. Het project wordt onder andere uitgevoerd door de ESHA en de European Cyber Security Organisation (ECSO). Esther Salamon nam het gezelschap mee in een gezonde leefstijl rondom Bio-STREAMS. Dit project gaat over een gezonde leefstijl bij leerlingen. Het WHO European Regional Obesity Report 2022 laat zien dat overgewicht en obesitas epidemische proporties hebben bereikt in de EU, en nog steeds toenemen. Geen van de lidstaten ligt op schema om de WHO-doelstelling te halen om de toename van obesitas tegen 2025 te stoppen. Met name prevalentie in de kindertijd en adolescentie is alarmerend, stelde Salamon, met psychologische en psychosociale impact en risico's die de extra directe kosten gedurende het leven verhogen. In deze context is preventie volgens Bio-STREAMS essentieel in de leeftijdsgroepen tot 18 jaar.

Tot slot nam Jorge Marx Gómez van de Universität Oldenburg de aanwezigen mee in de wereld van EduAID, dat verandering in het onderwijslandschap stimuleert door AI-gerelateerde tools en praktijken te integreren via een ‘microcredentials’-aanpak, gericht op schoolleiders en docenten. Het project beoogt de digitale geletterdheid te verbeteren, gepersonaliseerde leeromgevingen te bevorderen en voortdurende professionele ontwikkeling te stimuleren. Dit project is pasgeleden gestart en lijkt veelbelovend.

Op 29 oktober begint de volgende driedaagse internationale conferentie van ESHA in Rome. Hier kan jij ook heen! Klik hier om daar meer over te weten te komen.

Sandra Rhebergen en Erna Brummel Kartrekkers van Schoolleiders VO.